Cynghorau tref a chymuned yw lefel llawr gwlad llywodraethiant lleol yng Nghymru.Â
Mae dros 730 o gynghorau cymuned a thref ledled Cymru. Mae rhai'n cynrychioli poblogaethau o lai na 200 o bobl, eraill yn cynrychioli poblogaethau o dros 45,000 o bobl, ond maent i gyd yn gweithio i wella ansawdd bywyd ac amgylchedd dinasyddion eu hardaloedd.Â
Mae cynghorau cymuned a thref yn atebol i bobl leol ac mae ganddynt ddyletswydd i gynrychioli diddordebau gwahanol rannau o'r gymuned yn gyfartal.Â
Mae tua 8,000 o bobl yng Nghymru yn rhoi gwasanaeth gwirfoddol fel cynghorwyr cymuned a thref. I rai, y gwaith hwn yw'r cam cyntaf tuag at yrfaoedd gwleidyddol ar lefelau uwch mewn llywodraeth leol neu genedlaethol.Â
Y Cynghorau Tref a Chymuned ym Mlaenau Gwent yw:
Cyngor Tref Tredegar:
Cyngor Tref Nant-y-glo a Blaenau:
Cyngor Cymuned Abertyleri a Llanhiledd:
Cyngor Tref Bryn-mawr: