Blaenau Gwent yn mynd i鈥檙 afael 芒 thipio anghyfreithlon 鈥� ffigurau newydd yn datgelu bod y cyngor ymhlith y gorau ar gyfer rhoi hysbysiadau cosb benodedig
- Mae Llywodraeth Cymru a Thaclo Tipio Cymru yn nodi gostyngiad o 4% mewn achosion o dipio anghyfreithlon o gymharu 芒鈥檙 llynedd.
- Rhondda Cynon Taf, Casnewydd a Chaerdydd gafodd y nifer uchaf o erlyniadau 鈥� gyda 23, 14 a 9 erlyniad, yn y drefn honno.
- Caerdydd, Sir Gaerfyrddin a Blaenau Gwent roddodd y nifer uchaf o ddirwyon yn y fan a'r lle 鈥� gyda 511, 103 a 90 yn cael eu rhoi, yn y drefn honno.
Mae ffigurau newydd a ryddhawyd heddiw (16 Tachwedd) gan Lywodraeth Cymru a yn datgelu gostyngiad o 4% mewn tipio anghyfreithlon o鈥檌 gymharu 芒鈥檙 llynedd, wrth i gynghorau yng Nghymru barhau i fynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 drosedd. Mae ffigurau鈥檔 datgelu bod Blaenau Gwent yn un o鈥檙 cynghorau sy鈥檔 perfformio orau, gan gyhoeddi 90 o hysbysiadau cosb benodedig.
Mae'r adroddiad hefyd yn datgelu bod Rhondda Cynon Taf (23 erlyniad), Casnewydd (14 erlyniad) a Chaerdydd (9 erlyniad) ymysg yr awdurdodau lleol sydd wedi cyflawni'r nifer uchaf o erlyniadau llwyddiannus ar gyfer tipio anghyfreithlon yng Nghymru.听
Y cynghorau eraill a berfformiodd orau ar gyfer cyhoeddi hysbysiadau cosb benodedig - sef dirwyon i鈥檙 rheini y canfuwyd bod eu gwastraff wedi鈥檌 dipio鈥檔 anghyfreithlon - oedd Caerdydd (511 Hysbysiad Cosb Benodedig) a Sir G芒r (103 Hysbysiad Cosb Benodedig).
Cymerir y camau hyn i orfodi鈥檙 gyfraith ac i atal tipwyr anghyfreithlon 鈥� cyhoeddir hysbysiadau cosb benodedig am droseddau amgylcheddol ar raddfa lai megis gollwng sbwriel, tipio anghyfreithlon ar raddfa lai, a methiant i wirio bod gan rywun drwydded wrth ei gyflogi i symud gwastraff. Yn y cyfamser, defnyddir erlyniad i gosbi鈥檙 rhai sy鈥檔 gyfrifol am dipio anghyfreithlon ar raddfa fawr, troseddau tipio anghyfreithlon ailadroddus, tipio anghyfreithlon masnachol, neu dipio anghyfreithlon o wastraff peryglus.
Datgelodd adroddiad 2022-23, sy鈥檔 dadansoddi tipio anghyfreithlon a gofnodwyd gan gynghorau rhwng 1 Ebrill 2022 a 31 Mawrth 2023, y cafodd cyfanswm o 27,373 o gamau gorfodi gwastraff (llythyrau rhybuddio, hysbysiadau cosb benodedig, rhybuddiadau ffurfiol ac erlyniadau) eu cymryd yng Nghymru hefyd.
Roedd 59 o erlyniadau llwyddiannus yn ffigurau eleni, gostyngiad ar y ffigur o 91 y llynedd.听 Fodd bynnag, roedd ffigur y llynedd yn cynnwys nifer o achosion yn cael eu clywed ar 么l cael eu hoedi o ganlyniad i bandemig y coronafeirws.听 Yn galonogol, mae cynghorau wedi cynyddu eu defnydd o hysbysiadau cosb benodedig ar gyfer tipio anghyfreithlon o 906 yn 2021-22 i 1129 eleni.
Er bod gostyngiad bach yn nifer yr achosion o dipio anghyfreithlon, dylai deiliaid tai fod yn ofalus gan fod Cymru鈥檔 barhau i weld niferoedd enfawr o sgamwyr ar-lein, a elwir yn aml yn 鈥榙ipwyr anghyfreithlon Facebook鈥�, yn honni eu bod yn gludwyr gwastraff cyfreithlon mewn cymunedau ar-lein, gan fanteisio ar ddeiliaid tai diarwybod a dympio eu gwastraff yn anghyfreithlon.
Amcangyfrif cost clirio tipio anghyfreithlon i drethdalwyr Cymru yw 拢1.83 miliwn rhwng 2022 a 2023, gyda gwastraff cartref yn gyfrifol am 70% o dipio anghyfreithlon.听 Fodd bynnag, gallai'r ffigur hwn gael ei leihau鈥檔 sylweddol trwy bob deiliad t欧 yn dilyn eu gwastraff, sef sicrhau eu bod yn cyflogi cludwyr gwastraff cofrestredig yn unig i fynd 芒'u gwastraff i ffwrdd.
Gall trigolion Cymru gefnogi eu cyngor lleol a helpu i barhau 芒鈥檙 duedd ar i lawr drwy wirio bod y person sy鈥檔 cludo gwastraff o鈥檜 cartrefi yn meddu ar drwydded. Gellir gwirio trwyddedau cludo gwastraff yma: neu drwy ffonio 0300 065 3000.
Dywedodd y Cynghorydd Helen Cunningham, Aelod Cabinet dros Le a鈥檙 Amgylchedd a Dirprwy Arweinydd Cyngor Bwrdeistref Sirol Blaenau Gwent:
鈥淢ae brwydro yn erbyn tipio anghyfreithlon yn flaenoriaeth i鈥檙 Cyngor.
鈥淢ae gennym D卯m Gorfodi ar y Cyd effeithiol gydag ymagwedd benodol a chydgysylltiedig i'r broblem hon. Mae gweithio'n agos gyda chydweithwyr Glanhau Strydoedd a defnyddio teledu cylch cyfyng yn rhagweithiol wedi arwain at y ffigurau cadarnhaol a welwn heddiw.
鈥淣i ddylai tipwyr anghyfreithlon fod dan unrhyw gamargraff, os ydyn nhw鈥檔 tipio鈥檔 anghyfreithlon o fewn Blaenau Gwent, y byddwn ni鈥檔 cymryd y camau gorfodi angenrheidiol yn eu herbyn.鈥�
Dywedodd Neil Harrison, Arweinydd T卯m Taclo Tipio Cymru:
鈥淢ae cynghorau ledled Cymru yn gweithio鈥檔 ddiflino i fynd i鈥檙 afael 芒 thipio anghyfreithlon ac i atal y troseddwyr sy鈥檔 difetha ein tirwedd. Mae鈥檔 gadarnhaol iawn gweld eu hymdrechion parhaus yn cael eu hadlewyrchu yn y gostyngiad cyffredinol mewn tipio anghyfreithlon ledled Cymru yn ffigurau eleni.
鈥淢ae鈥檔 dal yn wir fod tua 70% o鈥檙 holl dipio anghyfreithlon yn cynnwys gwastraff o gartrefi, a dyna pam rydym yn annog trigolion i amddiffyn eu hunain rhag cludwyr gwastraff anghyfreithlon anghofrestredig ac yn gofyn iddynt wirio bob amser gyda Cyfoeth Naturiol Cymru a yw鈥檙 sawl y maent yn ei ddefnyddio i symud unrhyw wastraff dros ben o'u cartrefi yn gludwr gwastraff cofrestredig.
鈥淢ae鈥檙 cynnydd mewn cyfryngau cymdeithasol wedi dod 芒 chynnydd yn nifer y tipwyr anghyfreithlon sy鈥檔 honni eu bod yn gludwyr gwastraff cyfreithlon mewn grwpiau ar-lein 鈥� felly, mae鈥檔 bwysicach nag erioed bod deiliaid tai yn wyliadwrus wrth ddilyn eu dyletswydd gofal ar gyfer gwastraff cartref wrth dalu rhywun i gael gwared ar eu gwastraff.鈥�
Mae tipio anghyfreithlon yn drosedd ddifrifol. Mae鈥檔 achosi difrod sylweddol i鈥檙 amgylchedd, yr economi a chymunedau lleol 鈥� mae deiliaid tai nad ydynt yn gwirio am drwydded yn wynebu cosb benodedig o 拢300 neu ddirwy hyd at 拢5,000 a chofnod troseddol os eir i Lys Ynadon.听 Gall y sawl a geir yn euog o dipio'r gwastraff yn anghyfreithlon dderbyn dirwy ddiderfyn a hyd at bum mlynedd yn y carchar.
Wrth drefnu i gael gwared ar wastraff cartref, mae鈥檔 ofynnol i bobl yng Nghymru wirio gyda Cyfoeth Naturiol Cymru bod yr unigolyn neu gwmni y maent yn ei ddefnyddio yn gludwr gwastraff cofrestredig drwy ymweld 芒 neu drwy ffonio 03000 653000.
Darllenwch fwy am sut i osgoi 鈥榯ipiwr anghyfreithlon Facebook鈥� wrth ddod o hyd i gludwr gwastraff ar wefan Taclo Tipio Cymru 鈥� chwiliwch .
I gael rhagor o wybodaeth am ffyrdd o reoli a chael gwared ar eich gwastraff yn ddiogel, yn gyfreithlon ac yn gyfrifol, ewch i dilynwch @FtAW ar Twitter neu chwiliwch @FtAWales ar Facebook.
